НА РОЖДЕНСТВО ХРИСТОВО 2022-23
Духовны отцёве, братя и сестры:
Христосъ Раждaєтся!
Днесь празднуєме исповненя стародавного пророчества Ісаії: «Дітина родила ся нам, даный нам быв Сын. И пано́ваня на раме́нах Ёго, и Імя́ Ёму́: Ангел вели́кого совҍ́та, чудесный Совҍ́тник, Бог крҍпкый, Владарь, Князь покоя, Отець вҍчности…. Ёго пано́ваня є великоє и ёго покою не будет конца на троні Давида и в ёго царстві, котроє укріпить и посильнит правом и справедливостьôв од ныні и на вікы» (Іс. 9, 5-6).
Воплощеніє Божого Сына є найвекшым парадоксом створеного свҍта. Вказує нам, же крегко́є єстество чоловҍка є способноє соєдинитися из Богом без того, жебы згоріло в поломіню Божества. У єдному из псалмốв Давида говорится: «Внутро чоловҍка и сердце ёго глубокоє (Пс 63, 7). Людьскоє сердце є досправды глубокоє – ани́ цілый світ не старчит, лем Бог го може заповнити. И так Бог стаєся чоловҍком и Свойим воплощенієм нам розкрывать непохопиме свойство людьского єстества – способность статися Божым обыстём.
Бог захотів зявитися нам так, як нихто не доказав собі то представити – як єден із нас. Вказав нам, же про Нёго ни́яка пропасть не є забарз глубока, и ни́яка нужда не пересягне Ёго способность дати нам цілого Себе аж до конця, поділитися из нами из тым, чим Він сам є – вічным жывотом, безконечнôв радостьôв, світлом и правдôв, любовйôв и перемогôв.
Митрополіт Антоній Сурожськый говорить: «Нам, што сьме были у выгнанстві, розкрыв ся Бог іменно так. Зостали сьме далеко од родного края, одорваны од того, што сьме любили, од того, што нам было наймилішоє и найдорожоє. Стали сьме ся чужинцями в чужій країні, надбыточными и нехоченыма – не зостало нам нич окрҍм бідо́ты. Но зразу сьме похопили, же маєме Бога, перед Котрым не мусиме ся ганьбити и Котрый не ганьбиться за нас. Смиренного Господа, котрый ся став чоловіком, народженым у малім містечку невеликої крайины, здобытой и обсадженої Римлянами».
Рожденство Христово в тілі є зато єдночасно великым и явным выражінём правды о слободҍ чоловҍка, котрый є покликаный спознати Бога не в силі, мо́ци и славі, але в маленькій Дітині, в тайнї Божого смиренія. Чоловік є покликаный не подрядитися Богу, але любити Ёго – прияти Ёго до свого сердця и тішитися из безконечної красоты Божої любви и доброты.
Ани́ любити, ани тішытися, ани́ прияти до свого сердця не мож без слободы. Зато християнська вҍра є передовшыткым вҍрôв слободы. Бог не приходить на світ як всемогучый тиран, але як слаба, безбранна Дітина. Нихто и нич чоловҍка не примушує, жебы ся перед Богом понизив або прияв Ёго. Збачити и розпознати Бога в Дітині, народженій у Віфлеємі, мож лем слободным хотҍнём, из властного «произволенія».
Без обернутя увагы можеме перейти коло Віфлеємськой яскыні, коло Дітины в наручі Матери, серед ночи не мусиме збачити слабоє світло, мерцаючоє в темноті. Можеме дальше честовати разных божиків – політичны авторіты, модны тренды, культуру конзуму, націоналізм и вшелиякі дальші пересвідченя о властній «избранности» и «изрядности» – так, як то робили люде даколи. Лем тоты, котры суть ослободжены од подобных намірень, будуть способны збачити Христа, увҍрити в Нёго, радоватися из Ёго прихода и жыти близько Нёго.
Утреня в день праздника Рождества Христового зачинаться словами: Христос ся раждаєт – славите Ёго! Христос сходить из небес – стрічайте Ёго! Христос приходить на світ – поднимайтеся! Співай Господу ціла земля и веселитеся, народы, бо Він прославився! – прославив якраз великостёв Своёй любви и смиренія. Най любов и смиреніє проникнуть и до нашого сердця. Так як колись, и теперь най нам вшиткым поможуть усвідомити собі сполуналежность и сполуодповідность за світ, в котрім жыєме. Молиме ся, благословиме и желаєме вшиткым духовну радость из святкованя праздника Рожденства Христового, як и добрый зачаток и спасоносне пережытя Нового року Божой благодати 2023!
† Растислав
архієпископ Пряшевскый
Митрополіт Чеськых Земель и Словакії.